Επιμέλεια: Νίκος
Δινόπουλος
Αριστερή μελαγχολία
- Βάλτερ Μπένγιαμιν
[...]
Έτσι, ο Ακτιβισμός μπόρεσε να επιβάλλει την
εικόνα μιας οιωνεί αταξικής κοινής λογικής πάνω στην επαναστατική διαλεκτική.
Ήταν, τρόπον τινά, η εβδομάδα εκπτώσεων του πολυκαταστήματος αυτής της ιντελιγκέντσια.
Ο Εξπρεσιονισμός ανέδειξε την επαναστατική χειρονομία, το υψωμένο χέρι, τη
σφιγμένη γροθιά, μόνο που ήταν από χαρτόνι.
[…]
Λοιπόν, τι ανακαλύπτει η "ελίτ της
διανόησης" καθώς ξεκινά να αναλογίζεται τα συναισθήματά της; Αυτά τα ίδια
τα συναισθήματα; Εδώ και καιρό βρίσκονται στα αζήτητα. Αυτό που απέμεινε είναι
ο κενός χώρος όπου, μέσα σε δίσκους βελούδινους και σκονισμένους, στο σχήμα της
καρδιάς, βρίσκονταν κάποτε τα συναισθήματα -- η φύση και η αγάπη, ο
ενθουσιασμός και η ανθρωπιά. Τώρα, χαϊδεύονται αφηρημένα οι κενές μορφές. Μια
ειρωνεία που τα ξέρει όλα νομίζει πως έχει βρει περισσότερα σ' αυτά τα υποτιθέμενα
στερεότυπα από ό,τι στα ίδια τα πράγματα· κάνει μεγάλη φασαρία για την ένδειά
της και μετατρέπει το κενό που χάσκει με στόμα ανοιχτό σε πανηγυρισμό. Διότι
αυτό είναι το νέο σ' αυτή την αντικειμενικότητα -- καυχιέται τόσο για τα ίχνη
των πρώην ψυχικών αγαθών όσο καυχιέται και η μπουρζουαζία για τα υλικά της
αγαθά. Ποτέ δεν έχουν γίνει τόσο βολικές διευθετήσεις σε τόσο άβολες
καταστάσεις.
Με λίγα λόγια, τούτος ο αριστερός
ριζοσπαστισμός είναι ακριβώς η στάση σε σχέση με την οποία δεν υπάρχει, γενικά,
καμία αντίστοιχη πολιτική πράξη. Δεν βρίσκεται στ' αριστερά αυτής ή της άλλης
τάσης, αλλά απλώς στα αριστερά αυτού που είναι γενικώς εφικτό. Διότι εξ αρχής,
το μόνο που έχει κατά νου είναι να διασκεδάσει τον αρνητικό του ησυχασμό. Η
μεταμόρφωση της πολιτικής πάλης από αναγκαστική απόφαση σε αντικείμενο
κατανάλωσης: αυτή είναι η τελευταία επιτυχία τούτης της λογοτεχνίας.
***
«Όσοι δεν υπερασπίζονται τον εαυτό τους
πεθαίνουν, όσοι δεν πεθαίνουν θάβονται ζωντανοί μέσα στις φυλακές, στα
αναμορφωτήρια, στα χαμόσπιτα των εργατικών συνοικιών, στα πέτρινα φέρετρα των
πολυκατοικιών, στα ασφυκτικά νηπιαγωγεία και σχολεία, μέσα σε ολοκαίνουριες
κουζίνες και κρεβατοκάμαρες γεμάτες με φανταχτερά έπιπλα αγορασμένα επί
πιστώσει».
Ούρλικε Μάϊνχοφ,
Φεβρουάριος 1970
***
«Ή γουρούνι ή άνθρωπος, ή επιβίωση με κάθε
αντίτιμο ή αγώνας μέχρι θανάτου, ή το πρόβλημα ή επίλυση του προβλήματος, μέση
λύση δεν υπάρχει. Νιώθω κάποια θλίψη που αναγκάζομαι να σου γράψω κάτι τέτοιο.
Φυσικά ούτε ο ίδιος γνωρίζω ποιά είναι η διαφορά του να πεθαίνεις από το να σε
σκοτώνουν. Λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα. Ξέρω πάντως ότι υποστήριξα τη σωστή
πλευρά... έτσι κι αλλιώς όλοι θα πεθάνουμε κάποια στιγμή. Το μοναδικό ερώτημα
που γεννιέται είναι το πως και το γιατί να ζει κανείς και αυτό το ζήτημα είναι
ξεκάθαρο ως άνθρωπος, για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας ως ένας μάχιμος
επαναστάτης που αγαπά παράφορα τη ζωή, περιφρονώντας το θάνατο».
Χόλγκερ Μάινς,
Οκτώβρης 1974
***
Μπ. Μπρεχτ
Ο Γέρος της
Ντάουνινγκ Στριτ
Σφίχτε τα πέτσινα ζωνάρια σας, της Φλάντρας
εργάτες!
Ο Γέρος της Ντάουνινγκ Στριτ προγευματίζει
σήμερα το πρωί
με τους 300 σας προδότες.
Κρατήστε τους γιους σας μέσα στο σπίτι,
μανάδες της Αθήνας!
Ή ανάψτε γι’ αυτούς ένα κερί: απόψε το βράδυ
Ο Γέρος της Ντάουνινγκ Στριτ σας φέρνει πίσω
το Βασιλιά σας
Μπρος, σηκωθείτε απ’ τα κρεβάτια σας του
Εργατικού Κόμματος λόρδοι!
Ελάτε να βουρτσίσετε του Γέρου της Ντάουνινγκ
Στριτ
το αιματόβρεκτο σακάκι!
***
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΕΙΣ ΥΨΟΣ
Ευτύχησα μόνος μου.
Χωρίς ιερότητα χωρίς υγεία
Μερίζοντας τρόμους
ανώφελα μεγάλα κομμάτια
σήμερα πεθαίνω
αύριο πεθαίνω.
Στον άγιο αριθμό των ανέργων
είμαι πάντοτε μέσα.
Διεθνής κι ακάθεχτος
υποφέρομαι
στη θρησκεία του σκούληκα.
Επώνυμο: Πλήρης.
*
Πέντε Ποιήματα μέσ᾿
τὸ Σκοτάδι. Εἰκόνα
Γυρίζει μόνος
στὰ χείλη του
παντάνασσα σιωπὴ
συνέχεια τῶν πουλιῶν τὰ
μαλλιά του.
Ὠχρὸς
μὲ βουλιαγμένα ὄνειρα
κι ἀνέγγιχτος
νερὸ τρεχάμενο στὰ ῥεῖθρα,
ὠχρὸς
ἕλληνας.
Πάντα ὁ δρόμος μέσ᾿ στὰ
μάτια του
κ᾿ ἡ λάμψη ἀπ᾿ τὴ φωτιὰ
ποὺ καταλύει
τὴ νύχτα.
Γυρίζει μόνος
στὰ χέρια τοῦ κλαδὶ ἀπὸ
ἐλιὰ
γεμάτος πόνο χάνεται
στὰ δειλινὰ
αἰσθάνεται
πὼς ὅλα χάθηκαν.
Μὴν τοῦ μιλᾶτε εἶναι ἄνεργος
τὰ χέρια στὶς τσέπες
του
σὰν δυὸ χειροβομβίδες.
Μὴν τοῦ μιλᾶτε δὲ μιλοῦν
στοὺς καθρέφτες.
Ἄνθη τῆς λεμονιᾶς
λουλούδια τοῦ ἀνέμου
στεφάνωσέ τον Ἄνοιξη
τὸν κλώθει ὁ θάνατος.
*
― Φθέγγομαι τρόμο. Και επιτέλους τι
νομίζεις πως είναι τα
ιδανικά; Είν’ όπως αλευρώνουμε τα ψάρια
πριν απ' το
τηγάνισμα.
***
Στα σπλάχνα του σκιρτούσε το αδιέξοδο.
Δεν ένιωθε τις αποστάσεις περπατώντας.
[…]
Καινούργιο φέρετρο η
καινούργια μέρα.
*
σαν ένα κύμα με
σκέπασε
ουρλιάζοντας η σιγή:
Στις λέξεις υπάρχει
πάντα ένα πείραμα!
*
Στέκω σε φοβερά
δευτερόλεπτα.
*
Απληστία!
Έπρεπε να βυθίσω
περισσότερο
τη θλίψη μέσα στην
ψυχή μου.
*
Με το δαυλί της σιωπής
ανατινάχτηκα.
Γαλήνη.
*
*
«Θάθελα λίγο
δυναμίτη, θάθελα μιαν έκρηξη
που να σκορπίσει το
χειρότερο θάνατο στα βολέματά σας
ευλογία κυρίου τα
μυδράλια της ποίησης.»!
***
Μιχάλης Κατσαρός
«Αύριο θ' αναγκαστείς
να φωνάξεις
όπως άλλοτε μαζί μου
θάνατος στους τυράννους.
Αύριο που η ζωή θα μας
σφίγγει θα βγεις με
την κορούλα σου στους δρόμους
γεμάτος απορία μέσα
στις φλόγες
και δεν θ'
αναγνωρίζεις τίποτα».
*
Για τούτο παρέμεινα με
τα κουρέλια μου
όπως με γέννησε η
Γαλλική επανάσταση
όπως με γέννησε η
απελευθέρωση των νέγρων
όπως με γέννησες μάνα
μου Ισπανία
ένας σκοτεινός
συνωμότης.
*
Και τώρα - απέξω απ’ τα
στρατεύματα
κοιτάζω την ένδοξη
πόλη
όπου ξαπλώνει ράθυμα
πόρνη και δυναμίτης –
κοιτάζω τούτη την πόλη
που την περικυκλώσαν
τα φρούρια
αυτή που με γέννησε
και δεν έχει πια όνομα
δεν έχει αναμμένη
φωτιά –
κοιτάζω κι υψώνω θεριό
τη φωνή μου
μήπως μ’ ακούσουν.
Η κίνηση μέσα στα
τείχη μας είναι σημαντική.
***
Κώστας Βάρναλης
Ελεύθερος Κόσμος
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Γράφε, Ιστορία, τα
ψέματά σου αράδα
και βλόγα το Φονιά,
βρίζε το θύμα!
Κι Αρετή, των δρομάκων
σουσουράδα,
τον κάθε σωματέμπορά
σου τίμα.
Και συ, Νόμε, των
άνομων ασπίδα,
σαν τη μαϊμού από
κλώνο σ' άλλον πήδα
κι απ' την κορφή με
την ουρά κρεμάσου,
να μη γλέπει ο Λαός τα
πισινά σου.
Λεφτεριά της χανάκας
και του ξύλου,
σφιχτόδενε τ' αξύπνητο
χαϊβάνι.
Και συ, ρηγάτο του
Κενού, τ' αψήλου
κάμνε το σκλάβο ρήγα,
άμα πεθάνει!
Και συ, τσούλα των
δήμιων, Επιστήμη,
της Αλήθειας εσχάτη
τεφροδόχα,
και συ, πρόστυχη Πένα
και ψοφίμι,
του βούρκου λιβανίζετε
την μπόχα!
Και συ, Πατριώτη Αγνέ,
τη μάσκα φόρα
κι απ' τ' αδέρφια σου,
αραδαριά μπροστά σου,
διάλεγε, Γιούδα
πάντοτες και τώρα,
για τον ξένο Μολώχ τα
θύματά σου.
Αθάνατη και θεία και
πεμπτουσία
του βούρκου, χαίρε ώ!
χαίρε Προδοσία!...
Φως το χέρι, το πόδι
προχωρεί
στον κάμπο κι ό,τι
θέλει το μπορεί!...
Κατάγυμνη χορέβει (όλα
της φόρα!)
στον τάφο σου,
Πατρίδα! Φαλλοφόρα
τουρλώνεται κι
ουρλιάζ': «Είναι δικός μου
αφτός ο βούρκος του
Ελευθέρου Κόσμου».
***
ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
25η ΡΑΨΩΔΙΑ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ
Έζησα σ' έναν κόσμο
αλλόκοτο.
Απλώνοντας στους
άλλους ένα χέρι
ακρωτηριασμένο απ' τη
δυσπιστία,
τρώγοντας ένα ψωμί
νεκρό,
δολοφονημένο απ' την
ταπείνωση.
Νευρώσεις
δάκρυα
δεινόσαυροι με ημίψηλα
ατομική ιδιοχτησία -
ψάχνοντας απεγνωσμένα
γιά ένα δρόμο
μέσα σ' αυτήν τη
χιονοθύελλα από χαρτονομίσματα
οικοδομές
και χαμένα χρόνια
[…]
Αηδίες - ο χρόνος
έγινε για να κυλάει
οι έρωτες για να
τελειώνουν
η ζωή για να πηγαίνει
στο διάολο
κι εγώ για να διασχίζω
το Άπειρο
με το μεγάλο
διασκελισμό ενός μαθηματικού υπολογισμού,
μονάχα όποιος τα
διψάει όλα
μπορεί να με
προφτάσει,
ότι ζήσαμε
χάνεται,
γκρεμίζεται μέσα στο
σάπιο οισοφάγο του χρόνου
και μόνο καμμιά φορά,
τις νύχτες,
θλιβερό γερασμένο
μυρηκαστικό τ' αναμασάει η ξεδοντιασμένη
μνήμη,
όσα δε ζήσαμε
αυτά μας ανήκουν -
[…]
Οι πλύστρες, στο
βάθος, πλέναν τώρα το φως
μέσα στην πίκρα των
γενναίων.
***
Ραούλ Φολλερώ
Ο ΚΑΪΝ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ
Αλλά μια μέρα σε αυτό
τον κουρασμένο,
από τα εγκλήματα του,
κόσμο
ο Θεός θα εμπνεύση
στους δικαίους, που
καταπιέζεις,
την ιερή επανάσταση,
και αφού πάψη τότε να
είναι το αθώο θύμα,
ο αδελφός μας Άβελ θα
μάς συντρίψη.
***
Βύρων Λεοντάρης
[…]
Δὲν ἔχω χρόνο πιὰ
μὲ ἐγκαταλείπουν
οἱ πράξεις καὶ τὰ
λόγια
Ὅλα ἔχουν τώρα τὴν εὐπρέπεια
αὐτῶν ποὺ ἀποσύρονται
[…]
κι ὁ δήμιος ποὺ
τελειώνει τὴ δουλειά του καὶ κάνει τὸ σταυρό του
καὶ γυρνάει κι αὐτὸς
στὸ σπιτικό του
ὅλα ἔχουν τὴν εὐπρέπεια
αὐτῶν ποὺ ἀποσύρονται
[…]
*
Τις λέξεις κουρταλώ
και δε μου ανοίγουν
Έτσι που τραύλισα…
I
[…]
Ο κόσμος μετακόμισε
στο απάνθρωπο
βολεύτηκε σ’ αυτή την
προσφυγιά
πήρε μαζί του για
εικονίσματα φωτογραφίες δημίων
όργανα βασανιστηρίων
για φυλαχτά
μιλάει μόνο με σήματα
μέσ’ στην οχλαγωγία
της ερημιάς
στις φαντασμαγορίες
του τίποτε
[…]
Σμιλεύουμε σμιλεύουμε
πληγές
σκαρώνοντας μνημεία
και μπιμπελό
Αλλά το τρομερό
καραδοκεί
***
Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι
«Να σπιρουνιάσουμε
το ψωράλογο της
ιστορίας
Ψηλά οι κόκκινες σημαίες!
Αριστερά, αριστερά,
αριστερά!»
***
*Νίκος Καρούζος
***
*Νίκος Καρούζος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου