Karl Marx-Για τις "τάξεις" στο φεουδαλικό κράτος

Karl Marx

Από το "Εβραϊκό ζήτημα", 1843

Μτφρ. Γ. Λυκιαρδόπουλος, εκδ. Έρασμος

 

Η φεουδαλική οργάνωση της ζωής δεν ανέδειξε την ιδιοκτησία
ή την εργασία σε κοινωνικά στοιχεία αλλά μάλλον ολοκλήρωσε
τον χωρισμό τους από τον κορμό του κράτους και τα
εγκατέστησε σαν ξέχωρες κοινωνίες μέσα στην κοινωνία.

Η πολιτική χειραφέτηση είναι συγχρόνως και η διάλυση της παλιάς κοινωνίας πάνω στην οποία στηρίζεται η δύναμη της κυριαρχίας, το πολιτικό σύστημα ως κάτι αποξενωμένο από το λαό. Η πολιτική επανάσταση είναι η επανάσταση της αστικής κοινωνίας. Ποιος ήταν ο χαρακτήρας της παλιάς κοινωνίας; Μπορεί ν' αποδοθεί με μια λέξη: φεουδαλισμός. Η παλιά αστική κοινωνία είχε άμεσα πολιτικό χαρακτήρα, δηλ. τα στοιχεία της αστικής ζωής όπως η ιδιοκτησία, η οικογένεια κι ο τρόπος εργασίας υψώνονταν, με τη μορφή της αυθεντίας, του κράτους και της συντεχνίας σε στοιχεία της πολιτικής ζωής.

 

Με τη μορφή αυτή καθόριζαν τη σχέση κάθε ατόμου προς το σύνολο του κράτους, καθόριζαν δηλ. την πολιτική σχέση του ατόμου, τη σχέση που το ξεχώριζε και το απόκοβε από τα άλλα μέλη της κοινωνίας. Γιατί η φεουδαλική οργάνωση της ζωής δεν ανέδειξε την ιδιοκτησία ή την εργασία σε κοινωνικά στοιχεία αλλά μάλλον ολοκλήρωσε τον χωρισμό τους από τον κορμό του κράτους και τα εγκατέστησε σαν ξέχωρες κοινωνίες μέσα στην κοινωνία. Αλλά οι λειτουργίες και οι όροι της ζωής μέσα στην αστική κοινωνία παρέμειναν πολιτικοί, πολιτικοί όμως υπό τη φεουδαλική έννοια, δηλ. αποκλείοντας το άτομο από τον κορμό του κράτους, μεταμορφώνοντας την ιδιαίτερη σχέση της συντεχνίας του προς το κορμό του κράτους σε δική του [του ατόμου] γενική σχέση προς τη ζωή του λαού, με τον τρόπο ακριβώς που μεταμόρφωναν την ειδική δραστηριότητα και κατάστασή του σε γενική. Αναπόφευκτη συνέπεια αυτής της οργάνωσης είναι ότι η ενότητα του κράτους και μαζί η συνείδηση, η βούληση και δραστηριότητα της ενότητας του κράτους, η καθολική πολιτική εξουσία, εμφανίζονται σαν αποκλειστική υπόθεση του μονάρχη και των ανθρώπων του, χωρισμένων από το λαό.

 

Η πολιτική επανάσταση που ανέτρεψε αυτή την εξουσία και μετέτρεψε τις κρατικές υποθέσεις σε λαϊκές, που εγκαθίδρυσε το πολιτικό κράτος ως υπόθεση όλου του λαού, δηλ. ως πραγματικό κράτος, κατέστρεψε αναπόφευκτα όλες τις "τάξεις"*, τα σωματεία, τις συντεχνίες και τα προνόμια που εξέφραζαν τον χωρισμό των ανθρώπων από την κοινότητά τους. Η πολιτική επανάσταση επομένως κατάργησε τον πολιτικό χαρακτήρα της αστικής κοινωνίας. Τεμάχισε την αστική κοινωνία στ' απλά της συστατικά -- από τη μια μεριά άτομα και από την άλλη τα υλικά και πνευματικά στοιχεία που συνιστούν το περιεχόμενο της ζωής και την αστική κατάσταση των ατόμων. Ελευθέρωσε το πολιτικό πνεύμα που ήταν, μπορούμε να πούμε, διαλυμένο, κομματιασμένο και σκορπισμένο μέσα στα διάφορα αδιέξοδα της φεουδαλικής κοινωνίας· συμμάζεψε αυτό το πνεύμα από τη διασπορά του, το αποκάθαρε από το μπαστάρδεμά του με την αστική ζωή και το εγκατέστησε ως σφαίρα της κοινότητας, ως γενική υπόθεση του λαού που είναι, ιδεατά, ανεξάρτητη από τα ιδιαίτερα στοιχεία της αστικής ζωής. Η ιδιαίτερη δραστηριότητα και κατάσταση ενός προσώπου στη ζωή απέκτησε πλέον μια καθαρά ατομική σημασία. Έπαψαν να αποτελούν τη σχέση του ατόμου προς το κράτος ως όλο. Οι δημόσιες υποθέσεις ως τέτοιες έγιναν υπόθεση του κάθε ατόμου και η πολιτική λειτουργία έγινε η γενική λειτουργία (του ατόμου).

 

Αλλά η ολοκλήρωση του ιδεαλισμού του κράτους ήταν συγχρόνως η ολοκλήρωση του υλισμού της αστικής κοινωνίας. Η αποτίναξη του πολιτικού ζυγού ήταν συγχρόνως και το σπάσιμο των δεσμών που συγκρατούσαν το εγωιστικό πνεύμα της αστικής κοινωνίας. Η πολιτική χειραφέτηση ήταν συγχρόνως και η χειραφέτηση της αστικής κοινωνίας από την πολιτική, και ακόμα από τη φαινομενικότητα ενός καθολικού περιεχομένου.

 

Η φεουδαλική κοινωνία ανάγονταν στο θεμέλιό της, στον άνθρωπο αλλά στον άνθρωπο που πράγματι αποτελούσε θεμέλιό της --στον εγωιστικό άνθρωπο. Αυτός ο άνθρωπος μέλος της αστικής κοινωνίας, αποτελεί τώρα το θεμέλιο, την προϋπόθεση του πολιτικού κράτους, ως τέτοιο τον αναγνωρίζει το κράτος, στα δικαιώματα του ανθρώπου.

 

[...] 

 

Η σύσταση του πολιτικού κράτους και η αποσύνθεση της αστικής κοινωνίας σε ανεξάρτητα άτομα --που οι σχέσεις τους κανονίζονται από το νόμο όπως ακριβώς οι σχέσεις των ανθρώπων μέσα στις φεουδαλικές "τάξεις" και συντεχνίες κανονίζονται από τα προνόμια -- συντελείται με μια και την αυτή πράξη.

 

* "Τάξεις" με την παλιά νομική έννοια (états-estates-stande). [Σ.τ.Μ]

 

Πηγή: leninreloaded.blogspot.gr

9:48 π.μ.