Oι Βερσαλίες έμειναν στην ιστορία ως ο τόπος της
αντεπανάστασης. Εκεί είχε το επιτελείο του ο Θιέρσος, από εκεί ξεκίνησαν τα στρατεύματα που έπνιξαν στο αίμα
την Κομμούνα του Παρισιού. Οπότε, από άποψη συμβολισμών ήταν το πιο ταιριαστό
μέρος για να οργανώσει ο γερμανογαλλικός άξονας τη «σύνοδο των τεσσάρων» (με τη
συμμετοχή της Ιταλίας και της Ισπανίας) και να διακηρύξει ότι έχει μια καταρχήν
συμφωνία για την «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων».
Η σύνθεση δεν πρέπει να ξενίζει, ενόψει των πολιτικών
συσχετισμών και των ανοιχτών εξελίξεων σε βασικές χώρες της ΕΕ. Δεν έγινε
αίφνης η Ισπανία, χώρα μέσου επιπέδου καπιταλιστικής ανάπτυξης, ισχυρότερη από
ιμπεριαλιστικές χώρες όπως η Ολλανδία και το Βέλγιο. Ο Ραχόι κλήθηκε για να μην
έχει προνομιακή τρίτη θέση η Ιταλία (όπως επιδίωκε ο Ρέντσι) και για να
υπάρχουν οι απαραίτητες πολιτικές ισορροπίες (δύο σοσιαλδημοκράτες -Ολάντ και Τζεντιλόνι-
και δύο δεξιοί -Μέρκελ και Ραχόι-). Το ότι η Ισπανία είναι πληθυσμιακά η
τέταρτη χώρα της ΕΕ (χωρίς να λογαριάζεται η Βρετανία, που βρίσκεται σε δρόμο
αποχώρησης, ενώ δεν υπήρξε μέλος της Ευρωζώνης) δίνει το τυπικό άλλοθι για τη
συμμετοχή του Ραχόι.
Η σύνοδος των Βερσαλλιών είχε περισσότερο προπαγανδιστική
παρά ουσιαστική σημασία. Ο γερμανογαλλικός άξονας έστειλε το μήνυμα ότι
παραμένει ενεργός και ότι έχει εκείνες τις συμμαχίες που είναι απαραίτητες για
μια νέα μεταρρύθμιση της ΕΕ. Αφού ανάγκασε τον Γιούνκερ να περιοριστεί σε ρόλο
κομπάρσου, που καταγράφει εν είδει ρεπορτάζ τα πιθανά σενάρια για τις
μελλοντικές εξελίξεις (γράφαμε την προηγούμενη εβδομάδα για το καραγκιοζιλίκι
της «Λευκής Βίβλου» που παρουσίασε ο πρόεδρος της Κομισιόν), του έδωσε την
απάντηση, υιοθετώντας απροκάλυπτα το σενάριο της «Ευρώπης των πολλών
ταχυτήτων», χωρίς να μπει στον κόπο να το συζητήσει αυτό με τα υπόλοιπα μέλη
της ΕΕ.
Στην πραγματικότητα, συζητήσεις έχουν γίνει στο παρασκήνιο
με τους ηγέτες των υπόλοιπων ιμπεριαλιστικών χωρών, όμως είναι πολύ πρώιμο να
πάρουν τα πράγματα την τελική τους μορφοποίηση. Ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί τι
θα γίνει με το Brexit (ούτε την αίτηση ενεργοποίησης του άρθρου 50 της Συνθήκης
της Λισαβόνας δεν έχει υποβάλει ακόμα η κυβέρνηση Μέι), ενώ και οι δυο πλευρές
του γερμανογαλλικού άξονα έχουν μπροστά τους εκλογές (η Γαλλία τέλη Απρίλη με
αρχές Μάη, η Γερμανία το Σεπτέμβρη), στις οποίες παίζουν ρόλο οι λεγόμενες
ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις της Ακροδεξιάς (περισσότερο στη Γαλλία, λιγότερο στη
Γερμανία). Σ' ένα πολιτικά ρευστό περιβάλλον δεν παίρνονται αποφάσεις για το
μέλλον, έστω κι αν η αστική τάξη στην πλειοψηφία της έχει ταχθεί υπέρ της ΕΕ
και επομένως υπέρ του κυριαρχικού ρόλου που διαδραματίζει ο γερμανογαλλικός
άξονας σ' αυτή.
Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι κινήσεις όπως η σύνοδος
των Βερσαλιών αποσκοπούν στην ενίσχυση της σοσιαλδημοκρατίας και της
χριστιανοδημοκρατίας έναντι των «ευρωσκεπτικιστών», είτε αυτοί είναι το κόμμα
της Λεπέν στη Γαλλία και η AfD στη Γερμανία είτε το «Κίνημα 5 Αστέρων» στην
Ιταλία. Τασσόμενοι υπέρ μιας «Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων», Μέρκελ, Ολάντ,
Τζεντιλόνι και Ραχόι έστειλαν το μήνυμα ότι αυτό που οι «ευρωσκεπτικιστές»
καταγγέλλουν ως «γερμανικό κορσέ» θα πάψει να υφίσταται. Σύμφωνα με τις
διακηρύξεις των τεσσάρων (τις έκαναν χωριστά, αλλά ήταν προσυμφωνημένες και
συντονισμένες), τα μελλοντικά βήματα της ΕΕ δεν είναι απαραίτητο να γίνονται
απ' όλα τα κράτη μέλη, αλλά μπορούν κάλλιστα να γίνονται από ομάδες κρατών που
συμφωνούν σε ένα βήμα. Οπως έλεγε η Μέρκελ πριν από ένα μήνα στη Μάλτα, «θα
υπάρξει μια ΕΕ διαφορετικών ταχυτήτων, δε θα συμμετέχουν όλοι κάθε φορά σε όλα
τα στάδια της ενσωμάτωσης».
«Η ενότητα δεν σημαίνει ομοιομορφία» δήλωσε ο Ολάντ. «Αυτός
είναι ο λόγος για τον οποίο τάσσομαι υπέρ της ύπαρξης νέων μορφών συνεργασίας,
υπέρ νέων σχεδίων, υπέρ αυτού που αποκαλούμε διαφοροποιημένες συνεργασίες».
Οπως διευκρίνισε, ορισμένες χώρες θα μπορούν «να προχωρήσουν γρηγορότερα και
ισχυρότερα χωρίς οι άλλες να αποκλείονται αλλά και χωρίς να μπορούν να θέσουν
βέτο». Ετσι, διασκεδάζονται (αυτό ελπίζουν) οι εθνικιστικές ανησυχίες που
σπέρνουν οι «ευρωσκεπτικιστές».
Οπως είπαμε, βρισκόμαστε ακόμα στην πρώτη αυγή
μιας νέας μεταρρύθμισης της ΕΕ, όμως η κατεύθυνση που διαγράφουν οι
ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (εκτός από Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, τη σύμφωνη
γνώμη τους έχουν εκφράσει και οι τρεις χώρες της παλιάς Μπενελούξ, Ολλανδία,
Βέλγιο και Λουξεμβούργο) δεν είναι η κατεύθυνση της «ολοκλήρωσης», που είχε
οδηγήσει διάφορους ψευδομαρξιστές να ξαναζεστάνουν τις προηγούμενες δεκαετίες
τις θεωρίες του «υπερ-ιμπεριαλισμού», αλλά η κατεύθυνση της χαλάρωσης, που
υπαγορεύεται από τη φύση του ιμπεριαλισμού. Η θεωρητική ανάλυση του Λένιν για
τον -σύμφυτο με τον ιμπεριαλισμό- εθνικισμό και τις διιμπεριαλιστικές αντιθέσεις
επιβεβαιώνεται και πάλι.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου