 |
| Από την πρόσφατη ανάπτυξη αμερικανικών τεθωρακισμένων στα περίχωρα της πόλης Μανμπίτζ στη βόρεια Συρία |
«ΗΠΑ και Ρωσία έκαναν για πρώτη φορά ομάδα στον πόλεμο
στη Συρία κατά μίας χώρας που αμφότερες αποκαλούν σύμμαχο: την Τουρκία».
Με αυτόν τον χαρακτηριστικό τρόπο, οι αρθρογράφοι του αμερικανικού δικτύου
«Μπλούμπεργκ», Χένρι Μέγερ και Σέλκαν Χακάογλου, σχολίαζαν στις 8 Μάρτη
την αύξηση των αμερικανικών στρατευμάτων σε δύο κρίσιμες περιοχές της
βόρειας Συρίας: α) Πέριξ της πόλης Ράκα, που θεωρείται «χαλιφάτο»
των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» και πολιορκείται από τον περασμένο
Νοέμβρη από τους Κούρδους και Αραβες συμμάχους των ΗΠΑ που συγκροτούν τις
«Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις»(SDF), οι οποίες συνεργάζονται στενά με τη
συμμαχία των ΗΠΑ, β) σε στρατηγικά σημεία της πόλης Μανμπίτζ, που
βρισκόταν για δύο χρόνια στα χέρια των τζιχαντιστών, ώσπου ανακαταλήφθηκε
πέρυσι από τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων SDF, προκαλώντας την μήνη
και την ανησυχία της Τουρκίας για την πιθανή μελλοντική δημιουργία
αρχικά (ημι-)αυτόνομου και ενδεχομένως αργότερα ανεξάρτητου Δυτικού
Κουρδιστάν (Ροτζάβα) στα νοτιοανατολικά σύνορά της. Οι ανησυχίες αυτές
οδήγησαν την κυβέρνηση Ερντογάν να διατάξει την έναρξη χερσαίας επέμβασης στη
βόρεια Συρία (επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη») στις 24 Αυγούστου, κοστίζοντας
έως τώρα τη ζωή πολλών δεκάδων στρατιωτών για χάρη των συμφερόντων της
τουρκικής αστικής τάξης και των μονοπωλίων...
Είναι επίσης ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι περίπου 400
Αμερικανοί πεζοναύτες των ειδικών δυνάμεων και «Ρέιντζερς» που αναπτύχθηκαν
πριν μια βδομάδα έξω από Ράκα και Μανμπίτζ δεν προήλθαν από την ΝΑΤΟική βάση
Ιντσιρλίκ της Τουρκίας, αλλά από την αμερικανική στρατιωτική βάση στο Τζιμπουτί,
μέσω Κουβέιτ. Η ανάπτυξή τους είχε αποφασιστεί από διοικητές του
Πενταγώνου από την προηγούμενη κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα. Φτάνοντας στη
βόρεια Συρία, για να ενισχύσουν τους περίπου 800 Αμερικανούς «στρατιωτικούς
συμβούλους» και κομάντος που βρίσκονται στην περιοχή από πέρυσι, έσπευσαν να
αναπτύξουν δυνάμεις πυροβολικού και οβιδοβόλα Μ777 «παντός καιρού». Ο στόχος
διπλός: Αφενός να ενισχύσουν τις επιχειρήσεις των Κούρδων μαχητών (στους
οποίους συμπεριλαμβάνονται και αυτοί των δυνάμεων YPG, που η Τουρκία θεωρεί
«τρομοκρατικές» και παρακλάδι του ΡΚΚ) κατά των τζιχαντιστών. Αφετέρου να
αποτρέψουν τις συγκρούσεις των δυνάμεων SDF με τα τουρκικά στρατεύματα. Οι
ΗΠΑ, μάλιστα, φρόντισαν να διανείμουν στον Τύπο φωτογραφίες με τις αμερικανικές
σημαίες να ανεμίζουν πάνω στα τεθωρακισμένα και τις κινητές μονάδες βαρέος
πυροβολικού.
Πριν την εξέλιξη αυτή, Ρώσοι στρατηγοί είχαν ανακοινώσει πως
πέτυχαν συμφωνία για μερική αποχώρηση Κούρδων μαχητών από περίχωρα του Μανμπίτζ
και την παραχώρηση των περιοχών σε δυνάμεις του συριακού στρατού, σε μία
προσπάθεια να καθησυχάσουν τους Τούρκους (ξανά) συμμάχους τους και να
αποτρέψουν τις συγκρούσεις κουρδικών, τουρκικών ή φιλοτουρκικών δυνάμεων (όπως
είναι οι μισθοφόροι του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», που χρηματοδοτούνται
από την Αγκυρα). Ρωσία και Τουρκία, παρά την επαναπροσέγγισή τους, όπως έδειξε
και η επίσκεψη του Ερντογάν και του επιτελείου του στη Μόσχα, μπορεί να
συμφωνούν σε διάφορους σχεδιασμούς, όπως στην Ενέργεια (τουρκικός αγωγός, ή το
πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιού), ή να κλείνουν άλλες επιχειρηματικές
συμφωνίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα στην
Συρία και το πώς θα γίνει η μοιρασιά.
Η συνάντηση των τριών
στρατηγών στην Αττάλεια
Οι εξελίξεις στην τουρκοσυριακή μεθόριο με κουρδική
παρουσία, που προκαλούν έντονη ανησυχία στην Τουρκία, οδήγησαν στα μέσα της
βδομάδας στην πρωτοφανή (για τα δεδομένα της ενδοϊμπεριαλιστικής κόντρας ΗΠΑ -
Ρωσίας) συνάντηση των επιτελαρχών ΗΠΑ, Τζόζεφ Ντάνφορντ, Ρωσίας, Βαλέρι
Γερασίμοφ, και Τουρκίας, Χουλούσι Ακάρ, στην Αττάλεια της Τουρκίας.
Τα αποτελέσματα της σοβαρής αυτής συνάντησης των τριών
στρατηγών δεν δημοσιοποιήθηκαν μέσω κάποιας επίσημης ανακοίνωσης. Ούτε
διέρρευσαν αξιοσημείωτες πληροφορίες στον Τύπο, πέρα από μία χλιαρή ανακοίνωση
του τουρκικού στρατού που ουσιαστικά επιβεβαίωνε πως η συνάντηση, μεταξύ άλλων,
έγινε και σε σχέση με τις τελευταίες επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση των
τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» σε Συρία και Ιράκ. Μαντεύει ωστόσο κανείς
ως σχεδόν αναπόφευκτο το ενδεχόμενο να ανέβηκαν αρκετά οι τόνοι στο τραπέζι των
παζαριών και των στρατιωτικών σχεδιασμών. Κυρίως από τη μεριά του Τούρκου
επιτελάρχη, που αν μη τι άλλο βρίσκεται «στριμωγμένος» από τις κινήσεις των
ομολόγων του στο πλαίσιο της λυκοσυμμαχίας που έχει αναπτύξει η Τουρκία τα
τελευταία χρόνια, σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στη Συρία.
Αυτά βεβαίως ενώ από τον ορίζοντα δεν λείπουν τα σενάρια
και για περαιτέρω αύξηση της αμερικανικής στρατιωτικής «συμβατικής» παρουσίας
και δράσης στη βόρεια Συρία, όπου εδώ και πολύ καιρό έχει αναπτυχθεί
πλειάδα δυνάμεων και από ευρωπαϊκές χώρες, εντός Συρίας αλλά και στα ανοιχτά
των συριακών ακτών. Με ό,τι βεβαίως συνεπάγεται για τους λαούς της περιοχής από
την όξυνση της ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης.
Νέα διπλωματικά
παζάρια
Ταυτόχρονα, εντείνονται, για μία ακόμη φορά, και τα παζάρια
στη διπλωματική «σκακιέρα». Την ερχόμενη βδομάδα, 14 και 15 Μάρτη, θα
πραγματοποιηθεί στην Αστάνα του Καζακστάν νέος γύρος ενδοσυριακών
διαπραγματεύσεων ως ενισχυτικός της διπλωματικής διαδικασίας του επόμενου γύρου
διαπραγμάτευσης που αποφασίστηκε για τις 23 Μάρτη στη Γενεύη της Ελβετίας. Πιο
πριν, στις 18 Μάρτη, θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσιγκτον η πρώτη
Σύνοδος της 68μελούς «Διεθνούς Συμμαχίας» των ΗΠΑ κατά του «Ισλαμικού
Κράτους» σε Ιράκ και Συρία υπό τη νέα κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ,
με προεδρεύοντα τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον.
Στο κάδρο των έντονων διαβουλεύσεων σε διάφορα επίπεδα δεν
θα πρέπει κανείς να παραβλέψει την έντονη δραστηριότητα της ρωσικής διπλωματίας
και του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, προσωπικά, που μέσα στη βδομάδα
που πέρασε είχε σημαντικές συναντήσεις, μεταξύ άλλων και για τη Συρία, με τον
Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ.
Τ. Ερντογάν.
Ο Νετανιάχου υπενθύμισε στον Πούτιν τις ανησυχίες της
κυβέρνησής του για το ενδεχόμενο μίας μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας του
Ιράν ή σιιτικών πολιτοφυλακών από το Ιράκ στα βόρεια σύνορά του, και δη στο
τμήμα των κατεχόμενων Υψωμάτων του Γκολάν, που κατέλαβε πριν πενήντα χρόνια (με
τον πόλεμο του 1967). «Η νίκη κατά της τρομοκρατίας του ΙΚ δεν μπορεί να
οδηγήσει σε αύξηση της τρομοκρατίας από το Ιράν και τους αντιπροσώπους του»,
είπε ο Νετανιάχου στον Πούτιν, προσπαθώντας να αποσπάσει μία σχετική
διαβεβαίωση. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πούτιν έκανε τον Πόντιο Πιλάτο,
απαντώντας ότι δεν είναι θέμα της Μόσχας, αλλά της συριακής κυβέρνησης να
αποφασίσει ποιες ξένες δυνάμεις και υπό ποιους όρους μπορεί να έχουν παρουσία
στο έδαφος της χώρας...
Οσον αφορά τη συνάντηση του Πούτιν με τον Ερντογάν,
οι δύο ηγέτες προσπάθησαν να δείξουν πως έχουν καλή συνεργασία και στον πόλεμο
στη Συρία, παρά τα αντικρουόμενα, σε ορισμένους τομείς, συμφέροντά τους,
ιδιαίτερα σχετικά με το ρόλο των Κούρδων. Ο Ερντογάν δήλωσε μετά τη συνάντηση
πως οι δύο χώρες «συνεργάζονται σε όλα τα επίπεδα στη Συρία» και ο Πούτιν
εξέφρασε ικανοποίηση για τη διμερή συνεργασία σε επίπεδο στρατιωτικό και
ανταλλαγής πληροφοριών.
Ωστόσο, τα τουρκικά και ρωσικά ΜΜΕ «χρωμάτισαν» διαφορετικά
τη στάση των δύο ηγετών. Η τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ»
τόνισε πως ο Ερντογάν είπε στον Πούτιν ότι η Αγκυρα «αναμένει από τη Ρωσία
να τελειώσει τις δραστηριότητες του "Κόμματος Δημοκρατικής Ενωσης"
(PYD των Κούρδων της Συρίας) στη Μόσχα». Υπογράμμισε ακόμα τη δήλωση
Ερντογάν σε δημοσιογράφους για την «αποφασισμένη στάση κατά του ΙΚ και όλων
των άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων στη Συρία».
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων ΤΑSS, από την άλλη,
επισήμανε τη δήλωση Πούτιν πως «συνεργαζόμαστε ενεργά για τη διευθέτηση των πιο
πιο οξείων κρίσεων διεθνώς, πρώτα από όλα στη Συρία». Κατέγραψε ακόμα την
ικανοποίηση του Πούτιν για το ότι «ενώ κανείς δεν το περίμενε, στο επίπεδο
στρατιωτικών αρχών και υπηρεσιών ανταλλαγής πληροφοριών είχαμε έναν πολύ
αποτελεσματικό διάλογο εμπιστοσύνης»... Επικαλέστηκε επίσης και την
ακόλουθη δήλωση του εκπροσώπου Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ: «Ο
τουρκικός στρατός είναι παρών στη Συρία και πραγματοποιεί στρατιωτικές
επιχειρήσεις, και ο ρωσικός στρατός συνεχίζει τις δραστηριότητες για να στηρίξει
τις συριακές ένοπλες δυνάμεις. Αυτό απαιτεί πολύ στενή αλληλεπίδραση και
συντονισμό».
Είναι προφανές, μετά από όλα αυτά, πως το τοπίο σχεδιασμών
και παζαριών στη Συρία παραμένει θολό, αβέβαιο και γεμάτο κινδύνους, αφού η
όξυνση των ανταγωνισμών μεταξύ εχθρών και «συμμάχων» αναμένεται να ενταθεί
ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα.
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου