Απόσπασμα από κείμενο του "Ριζοσπάστη":
[...]
Το ελληνικό δημόσιο
...επιχορηγεί πλουσιοπάροχα τους εφοπλιστές
Στην επιστολή του ο Α. Ωνάσης βρίσκεται σε τέτοιο θυμό επειδή τον άφησαν έξω από την επιχείρηση των «Λίμπερτι» που θυμάται και αναφέρει και αποκαλυπτικά στοιχεία για εφοπλιστικές «δουλιές» το 1939: «Δεν οφείλω τίποτε εις τον μέγαν ναύαρχον Von Raeder, δεν έχασα ούτε ένα σωσσίβιον με τον πόλεμον. Οδύρονται οι εθνομάρτυρες διότι απωλέσθησαν τα σκάφη των. Ιδού μια εικών, ετέρου επιλέκτου μέλους. Ευρισκόμεθα στον Αύγουστον του 1939 με 7.500 λίρας μαζευμένας δυσκολώτερα και από ιστορικός σύλλογος μουσείων, προβαίνομεν εις αγοράν κουρέλας αξίας 15.000 λιρών με δάνειον χάριν της ελληνικής σημαίας και υποθήκης. Μετ' ολίγας εβδομάδας από της ενάρξεως του πολέμου χάνεται το σκάφος και εισπράττομεν 165.000 λίρας, ήτοι είκοσι δύο φορές το επενδυθέν κεφάλαιο.
Ωχριά και αυτή η ρουλέτα ακόμη. Ούτε φόροι, ούτε συνάλλαγμα για την κυανόλευκον. Επί τέλους και σ' αυτό το Sporting του Monte Carlo παίρνουν γκανιότα και αφού πάρουν την γκανιότα κατόπιν παίρνουν και από τα κέρδη του Ζωγράφου. Ε, λοιπόν, γιατί όχι το έρημο Ελληνικό Δημόσιο το οποίον τους εχορήγησε όχι μόνον τα πάντα, αλλά και το έμψυχο υλικό για να παίξουν το παιγνίδι των; Προχωρούμεν και επαναλαμβάνεται το θαύμα αυτό διά τρίτην φοράν με αυτάνδρους απωλείας. Αποκλειστικά δημιουργήματα του αγνώστου Γερμανού τορπιλλοβολητού και αγνώστου Αγγλου ασφαλιστού. Υπάρχουν πολλοί, οι περισσότεροι των εθνομαρτύρων με παρόμοια αποτελέσματα. Οπως είπον και άλλοτε, ώρα είναι να ιδρυθή μπροστά στας στήλας του Ολυμπίου Διός ή επάνω στη Σαλαμίνα το μνημείον του αγνώστου Γερμανού τορπιλλοβολητού, Αγγλου ασφαλιστού και προ παντός αγνώστου Ελληνος υπουργού Οικονομικών που επέτρεψε τέτοια σκανδαλώδη κατάστασι».
Το χαρτοπαίγνιον της αισχροκέρδειας
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα γράφει για «τη σκανδαλώδη αισχροκέρδεια της υπερασφάλειας», το «χαρτοπαίγνιον», που το ελληνικό κράτος είχε αφήσει να διεξάγεται: «Οταν δε λέγω χαρτοπαίγνιο δεν υπερβάλλω και εξηγούμαι: Καράβι αξίας 20.000 λιρών, χρεωμένο κατά 10.000 λίρας. Κηρύσσεται πόλεμος και το ασφαλίζομεν αντί 250.000 λιρών καταβάλλοντες ασφάλιστρον περίπου 10.000 λίρας διά ταξίδιον διάρκειας 60 ημερών. Εάν τελειώση το ταξίδι και φθάση το καράβι αισίως, όχι μόνο εξατμίζεται το μικρόν προβληματικόν ταξίδιον (το περιθώριον ναύλου το πρώτο τρίμηνον του πολέμου ήτο πολύ μικρόν) αλλά μας αφίνει και ζημιάν πολλών χιλιάδων λιρών λόγω της εξωφρενικής μίζας που βάλαμε.
Τώρα, δεδομένου ότι ήδη εχρωστούσαμε 10.000 λίρας από τις είκοσι χιλ., που αξίζει το καράβι, εάν αιφνιδίως σταματούσε ο πόλεμος η χρεοκοπία ήταν ακαριαία. Αντιθέτως, εάν ετορπιλλίζετο το καράβι, επραγματοποιείτο μυθώδες κέρδος και ασύδοτον. Λοιπόν, προ του τελευταίου άθλιου πειρασμού ερωτώ: Τι είναι επόμενον να εύχεται κανείς; Φυσικά και το τερατώδες, τον τορπιλλισμόν βέβαια, ει δυνατόν άνευ απωλείας ψυχών (!)(...) Πρέπει να ομολογήσωμεν ότι αν ζούσε ο Ντοστογιέφσκι ασφαλώς θα αυτοκτονούσε από απογοήτευσιν προς την φαντασίαν του».
Στη συνέχεια ο Α. Ωνάσης αναφέρεται με ...γλαφυρό τρόπο σε έναν παλιό του ...συνάδελφο, που μαζί εισέπρατταν τα ασφάλιστρα απ' τον τορπιλισμό πλοίων: «Ετέρα εικών αξία μνείας είναι η περίπτωσις των Σιαμικών αδελφών. Τρεις κουρέλες αξίας το 1939 το πολύ 25.000 λιρών εκάστη, τορπιλλίζονται και εισπράττομεν προ του 1941 250.000 περίπου λίρας δι' εκάστην κουρέλαν, ήτοι σύνολον 750.000 λιρών, αφού μας εδημιούργησαν και σεβαστόν απόθεμα δολλαρίων εκ της εκμεταλλεύσεως. Δεν αρκεί όμως αυτό. Κατόπιν πενταετούς και λίαν επιτυχούς περιπέτειας στο Wall Street, βλέπω μια μέρα το ένα εκ των Σιαμικών αδελφών με ύφος και εμφάνισιν αναπήρου πολέμου, επί κεφαλής κουαρτέτου εθνομαρτύρων, να κλαίη τη μοίρα του και προβάλλων τα τρομερά τραύματα πολέμου, να ζητά από τον κ. Τσαλδάρην προστασίαν και οίκτον, διότι είχε μείνει έξω του νυμφώνος των "Λίμπερτυ".
Ο δε αγαθός Πρόεδρός μας να στενοχωρήται διότι δεν ήξευρε πώς να τους βοηθήση. Ορθώς παρετήρησε κάποτε ένας συνάδελφός μας τα εξής: "Πού να εφαντάζετο ο Βίσμαρκ (σ.σ. ο πρώτος καγκελάριος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας το 1871, που ένωσε τα τότε γερμανικά κρατίδια) ότι από ολόκληρο το μεγαλεπήβολο έργο που συνέλαβε, το μόνον θετικόν αποτέλεσμα ύστερα από τρία ΡΑΪΧ θα ήτο η εξέλιξις μερικών αχθοφόρων της θαλάσσης και χαρτοπαικτών της γερμανικής τορπίλλης εις αυθάδεις και ασύδοτους νεόπλουτους ταραξίας»!!!...
«Μας χαρίζει το ρωμαίικο 100 "Λίμπερτυς"»
«Θα πουν πολλοί, κακοήθεις συκοφαντίαι, διαστροφή των πάντων, η ασέβειά του δεν σταματά πουθενά. Απαντώ με την εξιστόρησιν των γεγονότων και τους αριθμούς, των οποίων η απόδειξις είναι απλούστατη, εάν το κράτος θελήση να κάμη χρήσιν των δικαιωμάτων του και μέσων», γράφει στη συνέχεια ο Ωνάσης καλώντας το ελληνικό κράτος να αποδείξει την αλήθεια των λεγομένων του. Λίγο μετά, μάλιστα, σημειώνει αποκαλυπτικά: «Απ' αυτά ερωτώ, τι πήρε το ρωμαίικο εις φόρους ή συνάλλαγμα; Αέρα!!! Ενώ οι Αγγλοι, Νορβηγοί και άλλοι τα πήραν σχεδόν όλα. Δεν φθάνει όμως αυτό.
Μας χαρίζει το ρωμαίικο 100 "Λίμπερτυς"
σημερινής αξίας 70 εκατομμυρίων δολλαρίων, με εισόδημα 35 εκατομμυρίων δολλ.
ετησίως και το σύνολον του εισοδήματος των 377 καραβιών υπερβαίνει τα 100
εκατομμύρια διά την περίοδον ανοίξεως 1947 -1948. Πολλά, τα πάντα οφείλετε εις
το Εθνος, αυτό δε όχι μόνον δεν σας οφείλει τίποτε, αλλά σας έχει χαρισθεί
σκανδαλωδώς. Οχι μόνον σχεδόν δεν σας φορολογεί, σχεδόν δεν σας ζητεί
συνάλλαγμα, αλλά ενώ περισσεύουν εις τα ταμεία σας, σήμερα τον δέκατο μήνα της
εκμεταλλεύσεως, αρκετά για να εξοφλήσετε πάνω από τα δύο τρίτα του χρέους σας,
αυτό θα σας περιμένει 17 χρόνια».
[...]
***
Μια εξιστόρησις αγνώστων και καταπληκτικών γεγονότων, από
τον δαιμόνιον Έλληνα εφοπλιστήν κ. Ωνάσην».
Εθνικός Κήρυξ, Μάρτιος 1953, (σε 12 συνέχειες)
Τζελίνα Χαρλαύτη*
ΤΟ «ΚΑΤΗΓΟΡΩ» ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΩΝΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ ΚΑΙ
ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟ 1947
Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι η επανέκδοση τού μοναδικού
δημοσιευμένου γραπτού κειμένου του Αριστοτέλη Ωνάση, εκ των όσων γνωρίζω, εκτός
της διαθήκης του. Αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία, γραμμένη από τον ίδιο, για την ίδια
του τη ζωή και την επιχειρηματική του δράση σε μια εποχή που δεν είχε γίνει διάσημος.
Γραμμένο δύο χρόνια μετά το πέρας του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, στην εποχή
της αγοράς των αμερικανικών πλοίων πολεμικής κατασκευής «Λίμπερτυ», αποκαλύπτει
τις σχέσεις του, εκτός των άλλων, με το «κατεστημένο» του ελληνικού εφοπλισμού
που ήρθε αυτός ως νεόφερτος να διαταράξει. Το κείμενο υποβλήθηκε τον Σεπτέμβριο
1947 ως υπόμνημα/ανοιχτή επιστολή προς τον
Πρόεδρο των Ελλήνων Εφοπλιστών στη Νέα Υόρκη Μανώλη Κουλουκουντή και διακινήθηκε
«διά χειρός» σε διάφορα αντίτυπα σε δακτυλόγραφη μορφή στους ελληνικούς
εφοπλιστικούς κύκλους της Νέας Υόρκης, του Λονδίνου και του Πειραιά.
Δημοσιεύτηκε έξι χρόνια αργότερα από την ελληνική εφημερίδα στην Αθήνα, Εθνικός
Κήρυξ σε 12 συνέχειες με τον τίτλο, «Η ναυτιλία μας μετά τον πόλεμον και η
δράσις των Ελλήνων εφοπλιστών. Μια εξιστόρησις αγνώστων και καταπληκτικών
γεγονότων, από τον δαιμόνιον Έλληνα εφοπλιστήν κ. Ωνάσην»[1].
[...]
*Από τον 4ο Τόμο του «Ιόνιου Λόγου», Σελ. 325 - 400, 2013:
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
*
Καθηγήτρια Ναυτιλιακής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
[1]
Το κείμενο το είχα βρει το 1985 σε φωτοτυπίες στο αρχείο του αείμνηστου
καθηγητή Ναυτιλιακών Οικονομικών Ελευθέριου Γεωργαντόπουλου στο Σπουδαστήριο
της τότε Ανώτατης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς (και νυν Πανεπιστημίου Πειραιώς)
και σε πρόσφατη έρευνα στην αθηναϊκή εφημερίδα Εθνικός Κήρυξ, που απόκειται στη
Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Βλ. Αριστοτέλης Ωνάσης «Η ναυτιλία μας μετά
τον πόλεμον και η δράσις των Ελλήνων εφοπλιστών. Μια εξιστόρησις αγνώστων και
καταπληκτικών γεγονότων, από τον δαιμόνιον Έλληνα εφοπλιστήν κ. Ωνάσην»,
Εθνικός Κήρυξ, 8, 10, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20, 22, 24, 25 Μαρτίου 1953.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου