Εργαζόμενοι στην Καθαριότητα: Από τα εργολαβικά συνεργεία στους «ατομικούς εργολάβους»

Πηγή: rizospastis.gr

Η Καθαριότητα ήταν από τους πρώτους τομείς που χρησιμοποιήθηκαν από τις κυβερνήσεις για τη διείσδυση των εργολαβικών εταιρειών σε υπηρεσίες του Δημοσίου και κατά συνέπεια για το χτύπημα της μόνιμης και σταθερής εργασίας, συνολικά για τη χειροτέρευση των όρων δουλειάς. Βασικοί χώροι όπου εφαρμόζεται αυτή η πολιτική και επεκτάθηκαν τα προηγούμενα χρόνια οι ελαστικές μορφές απασχόλησης στην Καθαριότητα είναι τα δημόσια σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία.

Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει στην εντατικοποίηση της εργασίας και στην ένταση της εργασιακής εκμετάλλευσης ακόμα και για τους μόνιμους εργαζόμενους, στην αντιμετώπιση τμήματος των καθαριστών/-στριών σαν «εργολάβους» από το κράτος και τους οργανισμούς του, στη δραστηριοποίηση μεγάλων εργολαβικών εταιρειών που μεταφέρουν από τη μια επιχείρηση στην άλλη τους εργαζόμενους, χωρίς αποζημιώσεις, με χαμηλούς μισθούς και με την εργοδοτική τρομοκρατία να κυριαρχεί στους χώρους δουλειάς, προσπαθώντας να εμποδίσουν ή και να απαγορεύσουν τη συνδικαλιστική δράση.

Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ συνεχίζει απαρέγκλιτα την ίδια αντεργατική πολιτική, διατηρώντας με διάφορους τρόπους και μορφές το καθεστώς της εργασιακής και πολιτικής ομηρίας χιλιάδων εργαζομένων. Τα μέτρα που μέχρι στιγμής έχει πάρει (όπως η δυνατότητα σύναψης ατομικών συμβάσεων μίσθωσης έργου στα νοσοκομεία) και οι προτάσεις που κάνει (δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ) δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να «νομιμοποιούν» την παραπέρα ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών και να ανακυκλώνουν την ανεργία.

***

«Θερμοκήπιο» για την παραπέρα ελαστικοποίηση της δουλειάς και για νέες ανατροπές οι εργασιακές σχέσεις σε νοσοκομεία, πανεπιστήμια, σχολεία

Στον κλάδο δουλεύουν κατά βάση γυναίκες, με εξευτελιστικούς μισθούς και άθλιες συνθήκες

Βασικό πεδίο δράσης των εργολαβικών εταιρειών είναι τα νοσοκομεία και τα πανεπιστήμια. Δυο - τρεις εταιρείες, που γιγαντώθηκαν τα τελευταία χρόνια, δραστηριοποιούνται στην καθαριότητα, αλλά και στη φύλαξη των δημοσιών κτιρίων, βγάζοντας κυριολεκτικά «από τη μύγα ξύγκι».

Δεν τους αρκεί ότι συμπιέζουν ακόμα και τα στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα που έχουν απομείνει, αλλά παραβιάζουν τους όρους ακόμα και αυτών των κατάπτυστων για τους εργαζόμενους συμβάσεων που υπογράφουν με κρατικές υπηρεσίες και οργανισμούς: Προσλαμβάνουν λιγότερους από αυτούς που αναφέρουν οι συμβάσεις, αφήνουν απλήρωτο το προσωπικό, το μεταθέτουν από χώρο σε χώρο, ανάλογα με το πού εντοπίζουν κενά και ανάγκες, απογειώνοντας κυριολεκτικά την εντατικοποίηση της δουλειάς, για να βγάζουν κέρδη εκατομμυρίων ευρώ.

Πριν λίγους μήνες, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ψήφισε διάταξη που επιτρέπει την πρόσληψη καθαριστών/-στριών με συμβάσεις μίσθωσης έργου. Αν και προσπάθησε να το εμφανίσει ως μέτρο που διώχνει τις εργολαβικές εταιρείες από τις υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, στην ουσία μετατρέπει τους ίδιους τους εργαζόμενους σε εργολάβους.

Ετσι, η συγκυβέρνηση καλεί τους εργαζόμενους να υπογράψουν συμβάσεις έργου που καμία σχέση δεν έχουν με το χρόνιο και δίκαιο αίτημά τους για μόνιμη και σταθερή δουλειά με δικαιώματα. Μέσω των συμβάσεων έργου, οι εργαζόμενοι αποκλείονται από στοιχειώδη δικαιώματα όπως τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα, αδείας κ.ά. Για την ώρα, οι συμβάσεις αυτές εστιάζουν στην καθαριότητα, αλλά είναι βέβαιο ότι σύντομα θα επεκταθούν και σε άλλους τομείς, όπως η σίτιση, η φύλαξη κ.ά.

Ιδια κατάσταση στα δημόσια σχολεία

Στα δημοσία σχολεία, ύστερα από αγώνες, για ένα μέρος των εργαζομένων οι συμβάσεις ανάθεσης έργου μετατράπηκαν σε συμβάσεις αορίστου χρόνου. Ο αριθμός των εργαζομένων με αυτό το καθεστώς δεν ξεπερνά τις 4.000. Αυτό το προσωπικό σήμερα, εκτός από την καθαριότητα των σχολειών, υποχρεώνεται να κάνει και άλλες δουλειές, ακόμα και καθαριότητα των νεκροταφείων, μετά την ένταξή του στους δήμους. Ενα άλλο μέρος των συναδέλφων τους έγινε μόνιμο με καθεστώς μερικής απασχόλησης, ακόμα μίας ώρας τη μέρα!

Παράλληλα, στα δημόσια σχολεία πάνω από 8.500 εργαζόμενοι απασχολούνται εδώ και χρόνια με συμβάσεις έργου. Τις συμβάσεις αυτές υπέγραφαν τα προηγούμενα χρόνια για λογαριασμό του υπουργείου Παιδείας είτε οι προϊστάμενοι των Διευθύνσεων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είτε οι διευθυντές των σχολικών μονάδων και τώρα οι πρόεδροι των οικείων Σχολικών Επιτροπών.

Επιπλέον, τα προηγούμενα χρόνια, οι συμβάσεις ανανεώνονταν με τους ίδιους εργαζόμενους. Αντιθέτως, τα τελευταία τρία χρόνια δεν συμβαίνει αυτό, με αποτέλεσμα εργαζόμενοι που δούλευαν στο συγκεκριμένο τομέα για χρόνια, να έχουν χάσει τη δουλειά τους. Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με σύμβαση έργου είναι στην πλειοψηφία τους γυναίκες, που αμείβονται με ποσά των 200-300 ευρώ μηνιαίως. Για πολλές από αυτές, αυτό είναι και το μοναδικό τους εισόδημα.

Πολλές από τις εργαζόμενες ανήκουν σε μονογονεϊκές οικογένειες και έχουν παιδιά που χρειάζονται ειδική φροντίδα. Μέσα σε όλα, έρχεται να προστεθεί και η μείωση των δαπανών για την καθαριότητα των σχολείων κατά 10%, με αποτέλεσμα μια σειρά δήμοι να μετακυλούν τη μείωση στις αποδοχές των εργαζομένων, μειώνοντας περαιτέρω τους ήδη πενιχρούς μισθούς. Επίσης, η καταβολή των δεδουλευμένων καθυστερεί αδικαιολόγητα από το υπουργείο (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) και πολλοί δήμοι, με τη σειρά τους, παρ' ότι είναι οι εργοδότες, αρνούνται να καταβάλουν τα δεδουλευμένα.

Κοροϊδία με ΚΟΙΝΣΕΠ και άλλους τρόπους

Ακόμα, πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση προβάλλει συχνά πυκνά σαν λύση τη δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ από τους εργαζόμενους, που και αυτή κινείται στη λογική της εργολαβίας και δεν εξασφαλίζει το δικαίωμα στη δουλειά.

Δεν πρέπει, τέλος, να περάσει απαρατήρητος ο νέος κυβερνητικός εμπαιγμός σε βάρος των καθαριστών/-στριών στα δημόσια σχολεία: Σε νομοσχέδιο για τους ΟΤΑ, η κυβέρνηση είχε συμπεριλάβει άρθρο που προέβλεπε την ανανέωση των συμβάσεών τους για ένα ακόμα χρόνο (μέχρι το τέλος της επόμενης σχολικής χρονιάς), το οποίο όμως στη συνέχεια αφαίρεσε! Στην απεργία των καθαριστών/-στριών στις 30 Ιούνη, ο υπουργός Εσωτερικών, Π. Κουρουμπλής, είχε δεσμευτεί ότι θα συμπεριλάβει σε άλλο νομοσχέδιο ώστε να ψηφιστεί πιο γρήγορα, κάτι όμως που δεν έχει γίνει ακόμα, δείχνοντας ότι άλλες είναι οι πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης.

***

ΤΑΞΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ - ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ

Πάλη σε δύσκολες συνθήκες για την οργάνωση του κλάδου

Πρωτοβουλίες αγώνα με πανελλαδική απήχηση και σταθερό μέτωπο στον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό

Από παλιότερη κινητοποίηση των καθαριστριών στην Αθήνα

Υπηρετώντας την ίδια γραμμή με την εργοδοσία και την κυβέρνηση, ο κυβερνητικός και εργοδοτικός συνδικαλισμός, όπου μπορεί, προσπαθεί να κρατήσει τον κλάδο σε αδράνεια. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι το Δεκέμβρη του 2016, η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας (ΟΙΥΕ) είχε να κηρύξει απεργία στο συγκεκριμένο κλάδο για πάνω από δέκα χρόνια!

Στην αντίπερα όχθη δρουν η Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Καθαριστών - Καθαριστριών Δημόσιων Σχολείων και Εργολαβικών Συνεργείων, με τα σωματεία που συμμετέχουν σε αυτή (Πειραιά, Λάρισας, Μαγνησίας, Συνδικάτο Καθαριστών/-στριών Ν. Αττικής και οι Επιτροπές Αγώνα Δημόσιων Σχολείων Αθήνας και Θεσσαλονίκης), που πρωτοστατούν για την οργάνωση του κλάδου σε ταξική κατεύθυνση.

Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναπτύξει σημαντική δράση με την οργάνωση κινητοποιήσεων. Το 2015, με απεργίες, συγκεντρώσεις, παρεμβάσεις, καταλήψεις κι άλλες μορφές, κατόρθωσαν να ανανεωθούν οι συμβάσεις των καθαριστριών στα δημόσια σχολεία, κάτι που είχε να γίνει επί τέσσερα χρόνια.

Συμβολή στην ανάπτυξη των αγώνων

Ενας από τους βασικούς σταθμούς του αγώνα αυτού ήταν η απεργία στις 15 Ιούνη 2015, την οποία ο κυβερνητικός και εργοδοτικός συνδικαλισμός έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να τη σαμποτάρει. Η ΟΙΥΕ αρνήθηκε να πάρει απόφαση και να την κηρύξει. Η πλειοψηφία (ΠΑΣΚΕ) του ΔΣ του Σωματείου Καθαριστριών δημόσιων σχολείων Αθήνας αρνήθηκε να γίνει Γενική Συνέλευση, ώστε να μη ληφθεί απόφαση για απεργία. Στη συνέχεια, μάλιστα, έστειλε έγγραφο στα σχολεία για να δηλώσει ότι το σωματείο δε συμμετέχει σ' αυτήν!

Παρά τη στάση του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού η απεργία έγινε, με την Πανελλαδική Συντονιστική να σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση: «Η απεργία ήρθε ως αποτέλεσμα της κλιμάκωσης του αγώνα μας και κηρύχτηκε από τους εργαζόμενους του κλάδου μέσα από τις Γενικές Συνελεύσεις των σωματείων (...) Γνωρίζαμε τις δυσκολίες καθώς ο κλάδος είχε να κατέβει σε απεργιακή κινητοποίηση από το 2007 (με πρωτοβουλία που είχε πάρει και τότε η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα)».

Μετά την απεργία, στα τέλη Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να γίνει πράξη η ανανέωση των συμβάσεων για τις οποίες είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση. Ακολούθησαν κι άλλες κινητοποιήσεις, μέσα στο Σεπτέμβρη, προκειμένου να υλοποιηθούν οι κυβερνητικές δεσμεύσεις, μπροστά και στον επιπλέον κίνδυνο να παγώσουν οι όποιες διαδικασίες, λόγω των βουλευτικών εκλογών που έγιναν εκείνο το μήνα.

Ακόμα, νέες απεργίες οργανώθηκαν το Δεκέμβρη του 2015 και πρόσφατα τον Ιούνη του 2016, πάλι μετά από καλέσματα της Πανελλαδικής Συντονιστικής. Ενδιάμεσα έγιναν παραστάσεις, συγκεντρώσεις, παρεμβάσεις, με βασικό αίτημα το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία για όλους, με πλήρη δικαιώματα.

Το πλαίσιο πάλης

Συνολικά, η Πανελλαδική Συντονιστική, τα σωματεία και οι Επιτροπές Αγώνα που τη συγκροτούν, προβάλλουν το παρακάτω πλαίσιο αιτημάτων, κοινό για το σύνολο του κλάδου:

• Επαναφορά των Βαρέων Ανθυγιεινών ενσήμων για όλους τους εργαζόμενους στον κλάδο.
• Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων χωρίς όρους και προϋποθέσεις, χωρίς κριτήρια αιθουσών, με πλήρη και σταθερή εργασία και πλήρη μισθολογικά και ασφαλιστικά δικαιώματα.
• Καμία απόλυση εργαζομένου, ανανέωση όλων των συμβάσεων των εργαζομένων με σύμβαση μίσθωσης έργου στα σχολειά.
• Κανένας μεγαλοεργολάβος καθαρισμού ή συνεργείο μέσα στα σχολεία και σε κάθε δημόσιο κτίριο (νοσοκομεία, πανεπιστήμια κ.ά.), να προσληφθούν όλοι οι εργαζόμενοι από το κράτος με πλήρη και σταθερή εργασία.
• Καμία απόλυση εργαζομένου στα εργολαβικά συνεργεία, διασφάλιση της εργασίας για όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα σε ποιο συνεργείο έχει κυρωθεί το έργο.
• Οχι στην εντατικοποίηση της δουλειάς, μαζικές προσλήψεις καθαριστών/-στριών για καθαρά νοσοκομεία και δημόσιους οργανισμούς.

***

Ορισμένα αποκαλυπτικά παραδείγματα

Τα κλαδικά σωματεία καταγγέλλουν σημεία και τέρατα σε ό,τι αφορά τις πρακτικές εργολάβων, διοικήσεων οργανισμών και δημοτικών αρχών

Πολλές είναι οι καταγγελίες των κλαδικών σωματείων, που δείχνουν ανάγλυφα τις άθλιες συνθήκες εργασίας στο χώρο της καθαριότητας και τη σύμπραξη κυβέρνησης - εργολάβων και δημοτικών αρχών σε βάρος των εργαζομένων. Ας δούμε ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα, από τα πιο πρόσφατα που είδαν το φως της δημοσιότητας:

• Εργολαβική εταιρεία σε δημόσιο νοσοκομείο της Αθήνας, επικαλούμενη την ...εξαιρετική συνεργασία με τη διοίκηση του νοσοκομείου, έκανε δωρεά σε αυτό (!) πάνω από πέντε εργάτες, αναλαμβάνοντας να τους πληρώνει η ίδια για εργασίες που θα κάνουν στο νοσοκομείο, χωρίς να παίρνει την αντίστοιχη αμοιβή που προβλέπεται από τη σύμβαση! Προφανώς, εργολάβος και διοίκηση του νοσοκομείου αναπολούν την εποχή της δουλείας...
• Πέρυσι το καλοκαίρι, η δημοτική αρχή Περάματος (ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ) απέλυσε 20 καθαρίστριες σχολικών μονάδων που δούλευαν από 10 έως 18 χρόνια για να τις αντικαταστήσει με άλλες. Το πρόσχημα που χρησιμοποίησε ήταν ότι «υπάρχουν χιλιάδες άνεργοι και έχουν και αυτοί δικαίωμα να διεκδικήσουν μία θέση».

Προχωρώντας πιο πέρα, έστειλε έγγραφο στους διευθυντές των σχολείων, με το οποίο τους καλούσε να πετάξουν έξω από τα σχολεία τις καθαρίστριες, τις οποίες εμφάνιζε ως «επικίνδυνα στοιχεία», ικανά να προκαλέσουν από «κλοπές, φθορές» και «βανδαλισμούς» μέχρι «ατυχήματα εντός του σχολικού χώρου»! Το έγγραφο αυτό ήταν η «απάντηση» της δημοτικής αρχής στο δίκαιο αίτημα των καθαριστριών να ανανεωθεί η σύμβασή τους κανονικά και να μετατραπούν οι συμβάσεις τους σε μόνιμης, σταθερής εργασίας, με πλήρη δικαιώματα.

• Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη καταγγελία του Σωματείου Καθαριστών - Καθαριστριών νομού Λάρισας για τη δράση της εργολαβικής εταιρείας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, η οποία από την 1η Γενάρη 2016 «διαδέχθηκε» την προηγούμενη πολυεθνική επιχείρηση που διαχειρίζονταν το έργο της καθαριότητας στο ίδιο νοσοκομείο. Σύμφωνα με το Σωματείο, η νέα εταιρεία «εκβιάζοντας απαίτησε από τους εργαζόμενους να υπογράψουν οικειοθελή αποχώρηση από την προηγούμενη επιχείρηση προκειμένου να συνεχίσουν να δουλεύουν. Με αποτέλεσμα 11 περίπου εργαζόμενοι που αρνήθηκαν να συναινέσουν στον εκβιασμό και καθάριζαν το πανεπιστημιακό Νοσοκομείο για μία δεκαετία, να βρεθούν στην ανεργία».

«Αυτή είναι απ' ό,τι φαίνεται μια πάγια πρακτική της εν λόγω εταιρείας», καθώς, όπως καταγγέλλει το σωματείο, σε όποιο έργο αναλαμβάνει και διαδέχεται την προηγούμενη «απαιτεί εκβιαστικά από τους εργαζόμενους να μην λαμβάνουν την αποζημίωση». Μ' αυτόν τον τρόπο, η προηγούμενη εταιρεία που κατείχε το έργο και η οποία τις περισσότερες φορές είναι η ίδια (!) «κερδίζει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, που αντιστοιχούν στις αποζημιώσεις των εργαζομένων σε όλη την Ελλάδα. Το ίδιο έγινε και στο νοσοκομείο της Κέρκυρας αλλά και σε άλλα νοσοκομεία». Κι όλα αυτά επειδή, σύμφωνα με το σωματείο, οι δύο εταιρείες απαρτίζονται από τα ίδια πάνω κάτω στελέχη!

11:20 μ.μ.