 |
| Η τουρκική αστική τάξη ψάχνει τις εσωτερικές και διεθνείς συμμαχίες που θα τη βοηθήσουν να υπερασπιστεί τη θέση της στη Μέση Ανατολή και γενικότερα |
Πηγή: rizospastis.gr
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιούλη και το καθεστώς
έκτακτης ανάγκης που ελάχιστες μέρες μετά η τουρκική κυβέρνηση του ΑΚΡ επέβαλε
με τη στήριξη της Βουλής για τουλάχιστον ένα τρίμηνο, η βδομάδα που πέρασε
«σημαδεύτηκε» από εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις που αρκετοί ερμήνευσαν ως
«θετικό κλίμα» συνεργασίας μεταξύ των βασικότερων κοινοβουλευτικών κομμάτων.
Τη Δευτέρα, 25 Ιούλη, ο Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν,
υποδέχτηκε για πρώτη φορά στο Προεδρικό Μέγαρο τους ηγέτες του
σοσιαλδημοκρατικού CHP και του εθνικιστικού MHP, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου
και Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αντίστοιχα, για να τους ευχαριστήσει για τη
στήριξη που προσέφεραν στην κυβέρνηση. Η συνάντηση χαρακτηρίστηκε «ιστορική»,
ενώ στελέχη των δύο κομμάτων τόνιζαν στα ΜΜΕ ότι αυτή «θα συμβάλει στην
αποκατάσταση της δημοκρατίας μας», σημειώνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη «όλα
τα πολιτικά κόμματα να ανοίξουν διαύλους διαλόγου και να συμφωνήσουν να
συμφιλιωθούν σε μια περίοδο που υπάρχει πόλωση». Στη συνάντηση δεν είχε
προσκληθεί το HDP, του οποίου η ηγεσία αντέδρασε για τον αποκλεισμό του.
Ωστόσο, το HDP έσπευσε να εκφράσει τη στήριξή του στη συμφωνία των άλλων τριών
κομμάτων να προχωρήσουν αλλαγές σε τομείς όπως η ενίσχυση της «ανεξαρτησίας και
αμεροληψίας του δικαστικού σώματος», διαμηνύοντας την ετοιμότητά του να
συμβάλει όπως μπορεί στην κατεύθυνση αυτή, ακόμα και αν δεν ήταν στη συνάντηση
της Δευτέρας.
Είχε προηγηθεί την Κυριακή, η συγκέντρωση που οργάνωσε το
CHΡ «υπέρ της δημοκρατίας» στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, όπου
συμμετείχε και το ΑΚΡ, αφού πρώτα ευχαρίστησε «πολύ, πάρα πολύ» για την
πρόσκληση που έλαβε.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο Κιλιντσάρογλου διαπίστωνε σε
συνέντευξή του ότι στο εσωτερικό της χώρας υπάρχει «μια ατμόσφαιρα
συμφιλίωσης και αμοιβαίας ακρόασης» και εξέφραζε ως μεγαλύτερες ευχές του «τη
διατήρηση αυτής της ατμόσφαιρας» και τη «διεύρυνση των κοινών σημείων».
Το Κουρδικό ξανά στο
προσκήνιο
Στο προσκήνιο στο μεταξύ ήρθε ξανά το ζήτημα των συνομιλιών
για το Κουρδικό, σε μια περίοδο καθόλου τυχαία, καθώς φαίνεται ότι ο ρόλος
αρκετών τμημάτων των Κούρδων μπορεί να αναβαθμιστεί κι άλλο στην ευρύτερη
περιοχή, ειδικά αν υπάρξουν εξελίξεις σε Συρία και Ιράκ. Σημειωτέον ότι η θέση
και η συμμετοχή των Κούρδων στις ευρύτερες ανακατατάξεις όλης της Μέσης
Ανατολής είναι κάτι που απασχολεί σταθερά την τουρκική αστική τάξη, με δεδομένες
και τις «γέφυρες» που έχουν οικοδομήσει με κουρδικές οργανώσεις διάφορα
ιμπεριαλιστικά κέντρα.
Ο συμπρόεδρος του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, κάλεσε
κυβέρνηση και ΡΚΚ «να επαναξιολογήσουν την τρέχουσα κατάσταση»,
σημειώνοντας ότι «μια πιο τολμηρή πολιτική, ρητορική και δράση» είναι
απαραίτητες για να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες της «τραυματισμένης κοινωνίας»
και ότι «ως πολιτικοί, πρέπει να επιδείξουμε αρετή και ωριμότητα για να
λύσουμε τα προβλήματά μας σε ένα τραπέζι ειρηνευτικών συνομιλιών». Τις
επόμενες μέρες, μάλιστα, στελέχη του HDP υποστήριξαν ότι το PKK είναι διαθέσιμο
να αναστείλει τις επιθέσεις του στα νοτιοανατολικά.
Την περασμένη Τετάρτη, παρατηρώντας ότι «υπάρχει μια
θετική τάση ανάμεσα σε όλα τα πολιτικά κόμματα για περισσότερο διάλογο και λιγότερη
πολιτική ένταση» και ότι «η συνέχιση αυτής της τάσης έχει μια ιδιαίτερη
σημασία για τη διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης και τάξης κατά μήκος όλης της
χώρας», η εφημερίδα «Χουριέτ» τόνιζε: «Οι Κούρδοι και η πολιτική τους
εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο δεν πρέπει να αποκλειστούν από αυτό το κλίμα.
Αντίθετα, πρέπει να ξεκινήσει μια νέα πρωτοβουλία με σκοπό τη λύση της
ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους... Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή
και ο συνεχιζόμενος πόλεμος ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος και στα δύο αποτυχημένα
κράτη του Ιράκ και της Συρίας, υποχρεώνουν την Τουρκία να αναζητήσει ένα σχέδιο
μακροπρόθεσμης ειρήνης στα εδάφη της. Ισως ένα βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση θα
βοηθούσε όλους τους Τούρκους και ολόκληρη τη χώρα να αναρρώσουν από το τραύμα
που υφίστανται από τις 15 Ιούλη».
Να σημειωθεί ότι δεν πέρασαν απαρατήρητα σχόλια στελεχών της
κυβέρνησης που επέκριναν τους υποστηρικτές του Γκιουλέν (του ισλαμιστή
επιχειρηματία ιμάμη που το ΑΚΡ κατηγορεί ως πρωτεργάτη της απόπειρας
πραξικοπήματος) ως «χειρότερους ακόμα και από τους αντάρτες του ΡΚΚ»,
όπως και δεσμεύσεις υπουργών περί επανεξέτασης των αιματηρών γεγονότων στο
Ουλούντερε, με το σκεπτικό ότι για το θάνατο των δεκάδων Κούρδων που είχαν
δεχτεί επίθεση του στρατού μπορεί να ευθύνονται τελικά γκιουλενιστές.
«Τριβές» με ΗΠΑ,
διευρυμένες επαφές στη Μόσχα
Οσον αφορά τις έρευνες γύρω από την οργάνωση του
πραξικοπήματος, τις τελευταίες μέρες πύκνωσαν δημοσιεύματα με ισχυρισμούς (των
οποίων η διασταύρωση βέβαια δεν είναι πάντα εύκολη) ενισχυτικά του «σεναρίου»
ότι τμήματα της αμερικανικής αστικής τάξης γνώριζαν / στήριξαν τα σχέδια των
πραξικοπηματιών. Μεταξύ άλλων, φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ εμφάνισαν τον μέχρι πρότινος
διοικητή της ΝΑΤΟικής επιχείρησης στο Αφγανιστάν (ISAF) Αμερικανό Τζον Κάμπελ
ως έναν εκ των βασικών συντονιστών των πραξικοπηματιών. Ο Μπαχτσελί αντέδρασε
έντονα, λέγοντας ότι μια ανάμειξη της CIA και του Πενταγώνου θα σήμαινε ότι «αντιμετωπίζουμε
ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα και οι ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να το ξεπεράσουν».
Τις τριβές στις σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ ανέδειξαν όμως και οι
έντονες αντιδράσεις στις δηλώσεις του Αμερικανού στρατηγού, Τζόζεφ Βότελ,
επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των αμερικανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων
στη Μέση Ανατολή και στην Ασία (CENTCOM) που εξέφρασε την ανησυχία του για το
πώς οι εξελίξεις στην Τουρκία θα επηρεάσουν τις επιχειρήσεις και το προσωπικό
των ΗΠΑ στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Αυτές έγιναν ενώ εδώ και μέρες
δυναμώνει η συζήτηση για το πόσο αποδοτικός παραμένει ο στρατός της Τουρκίας
που - θυμίζουμε - είναι ένας από τους πιο σημαντικούς για το ΝΑΤΟ.
Είχε προηγηθεί όλη τη βδομάδα αρθρογραφία όπως αυτή στη
«Σαμπάχ» που καλούσε τις ΗΠΑ «να αντιμετωπίσουν αυτήν την κρίση εμπιστοσύνης»
και «να σταματήσουν την πολιτική ενοχοποίησης του θύματος... Διαφορετικά, οι
σημερινές και οι μελλοντικές τουρκικές κυβερνήσεις θα δεχτούν μεγάλη πίεση για
να εξηγήσουν την αξία της διατήρησης μιας συμμαχίας με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ».
Με όλα τα παραπάνω δεδομένα να συνθέτουν ένα όλο και πιο
περίπλοκο φόντο στο οποίο εκδηλώνονται βαθιές ενδοαστικές και
ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, στη Μόσχα πραγματοποιήθηκαν διευρυμένες επαφές
μεταξύ Τούρκων και Ρώσων υπουργών με στόχο, όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της
τουρκικής κυβέρνησης, Μεχμέτ Σιμσέκ, «να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας,
ακόμη και να τις αναβαθμίσουμε σε σχέση με αυτές που υπήρχαν πριν από τις 24
Νοεμβρίου», τη μέρα κατάρριψης του «Su -24» που σηματοδότησε την αρχή μιας
περιόδου ραγδαίας επιδείνωσης των ρωσο-τουρκικών σχέσεων.
Οι επαφές έγιναν ενόψει και της επίσημης επίσκεψης που θα
κάνει στη Ρωσία ο Ερντογάν στις 9 Αυγούστου. Στις διυπουργικές επαφές, οι δύο
πλευρές εστίασαν στη διμερή συνεργασία στους τομείς της Ενέργειας, του
Τουρισμού και της Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ ιδιαίτερη αξία έχουν δηλώσεις που έγιναν
και για πιθανή αναβίωση του σχεδίου κατασκευής του αγωγού «Turkish Stream».
Συγκεκριμένα, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Αρκάδι Ντβόρκοβιτς,
αν και είπε ότι «η εξομάλυνση των διμερών μας σχέσεων πρέπει να προχωρήσει σε
διαδοχικές φάσεις», τόνισε ότι υπάρχουν καλές ευκαιρίες επέκτασης της διμερούς
επενδυτικής συνεργασίας και, αναφερόμενος στο συγκεκριμένο σχέδιο, τόνισε πως
«αν οι δυο πλευρές το επιθυμούν μπορούμε να κινηθούμε γρήγορα». Μεταξύ άλλων,
συζητήθηκε και η κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού (νότια Τουρκία)
που επίσης είχε «παγώσει» μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού.
Τα παραπάνω είναι πλευρές που φανερώνουν πόσο πυκνές είναι
οι εξελίξεις και στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και στα πεδία των
διεθνών διεργασιών που επιδρούν πολύπλευρα στις «ισορροπίες» όλης της Μέσης
Ανατολής. Η επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης θα δυναμώσει κι άλλο
απέναντι στο λαό της χώρας, προκειμένου να διασφαλίσει τη συναίνεση και την
υποταγή που χρειάζεται, για να προστατεύσει τα στρατηγικά της συμφέροντα. Την
ίδια στιγμή, θα δυναμώσει και απέναντι στους ανταγωνιστές της, ρίχνοντας νέο
λάδι στη φωτιά των φονικών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και
πολλαπλασιάζοντας τις θανάσιμες παγίδες για όλους τους λαούς της περιοχής.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου