Κεντρική έκθεση του 41ου Φεστιβάλ: Από τις φυλακές και την εξορία, η νέα του κόσμου ξεκινά ιστορία (VIDEO - ΦΩΤΟ) - Ξενάγηση με την κάμερα του 902.gr

«Από τις φυλακές και την εξορία / η νέα του κόσμου ξεκινά ιστορία». Οι στίχοι του Κώστα Βάρναλη «βάζουν» τον επισκέπτη αμέσως στο θέμα της έκθεσης φωτογραφίας και αρχειακού υλικού που φιλοξενείται στο χώρο του Φεστιβάλ: «Τιμάμε τους αλύγιστους της ταξικής πάλης. Κάτω από την ίδια σημαία, συνεχίζουμε. Μέχρι την τελική νίκη».

Η έκθεση -συλλογική δουλειά των Επιτροπών Ιδεολογίας και Νέων Γυναικών της ΚΝΕ, με τη στήριξη των αντίστοιχων Τμημάτων της ΚΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Ιστορίας- «ζωντανεύει» τις απάνθρωπες διώξεις και τους τόπους μαρτυρίας κομμουνιστών και αγωνιστών ανά την Ελλάδα από το 1918 ως το 1974. Μόνο το διάστημα 1946-1951 τα έκτακτα στρατοδικεία καταδίκασαν σε θάνατο, φυλακή, εξορία πάνω από 44.945 άντρες και 4.705 γυναίκες.

Στις δεκάδες ξεναγήσεις που έχουν οργανωθεί για τις μέρες του Φεστιβάλ, μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι επισκέπτονται την έκθεση που αποτελείται από 23 προθήκες αφιερωμένες σε εξορίες και φυλακές. Πέντε από αυτές είναι αφιερωμένες στις γυναίκες αγωνίστριες. Η ένδοξη ιστορία του λαού μας «ξεδιπλώνεται» σε σπειροειδή μορφή με σχετική χρονολογική σειρά.

Εκτός από φωτογραφίες -ορισμένες σπάνιες- εκτίθεται πρωτότυπο αρχειακό υλικό, χειρόγραφα, καλλιτεχνικές δημιουργίες σε κάδρα, όπως τα δυο σκίτσα με σινική μελάνη ενός κρατούμενου που απεικονίζουν την Ακροναυπλία, γράμματα, αντικείμενα -όπως το ρολόι τσέπης του μικρού εκτελεσμένου Ακροναυπλιώτη, Β. Βαλασόπουλου- και βιβλία.

Φυλακές Αίγινας: Στις 6 και 7 Μάη 1948 εκτελούνται 36 κομμουνιστές. Ο Κώστας Γιαννόπουλος, ένα βράδυ πριν την εκτέλεσή του, έγραφε στη φυλακή στίχους. Αυτό το ποίημα πήρε το Α' βραβείο στο 2ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών στο Βερολίνο το 1951, με κριτές τους Πάμπλο Νερούδα, Ναζίμ Χικμέτ και Πωλ Ελυάρ. Εντύπωση προκαλεί το «Αντι-Ντύρινγκ» του Ένγκελς, ένα από τα εκατοντάδες βιβλία της μυστικής βιβλιοθήκης των κρατουμένων.

Ανάμεσα σε άλλα ντοκουμέντα ξεχωρίζει η φωτογραφία από την τρύπα στον τοίχο τωνΦυλακών Συγγρού από την οποία απέδρασαν ο Μπεζεντάκος και άλλοι οκτώ κομμουνιστές.

Στην Ανάφη υπήρχε πλούσια εκδοτική δραστηριότητα των κρατουμένων. Εκδίδονταν χειρόγραφες εφημερίδες, όπως ο «Αντιφασίστας», το «Δελτίο», η «Πολιτική Επιθεώρηση», η «Εξόρμηση», η «Νειότη», η «Πρωτοπορία», τα «Καλλιτεχνικά Νέα», ο «Ζάλλογγος», η «Γαζέτα».

Στο κάτεργο της Κέρκυρας, που η «ακτινωτή» δομή της δεν επέτρεπε την επικοινωνία ανάμεσα στις πτέρυγες, οι κρατούμενοι βρίσκονταν σε πολύμηνη απομόνωση. Εκεί ο Ν. Ζαχαριάδης έγραψε τα έργα «Ο αληθινός Παλαμάς» και «Ιστορία του ΚΚΕ» πάνω σε σεντόνια και ο ηρωικός Γραμματέας της ΟΚΝΕ, Χρ. Μαλτέζος πέθανε από φριχτά βασανιστήρια.

Στον Άη Στράτη, από Νοέμβρη '41 ως Φλεβάρη '42 η Χωροφυλακή και η Ασφάλεια επιβάλλει το βασανιστήριο της ασιτίας με καταγεγραμμένους 37 νεκρούς. Εκτίθενται ακόμη χειρόγραφες αφίσες από ορισμένα έργα που ανέβασε ο θίασος των εξορίστων τα επόμενα χρόνια, όπως: «Το φως που πάντα καίει» του Βάρναλη, «Τα όπλα της κυρα-Καρράρ» του Μπρεχτ, «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή.

Ακολουθούν ντοκουμέντα από τα Σύρματα Μέσης Ανατολής, όπου εκτοπίστηκαν 15.000 στρατιώτες, ναύτες, αεροπόροι, όπως η «Αλήθεια», συνωμοτική εφημερίδα της Αντιφασιστικής Στρατιωτικής Οργάνωσης. Από τον τόπο εκτέλεσης Γεντί Κουλέ, από το Ιτζεδίν, όπου έδιναν στους κρατούμενους νερό με το σταγονόμετρο, ενώ τους έβαζαν να το κουβαλούν σε μεγάλα δοχεία. Εκεί υπήρχαν εξόριστοι ήδη από το 1930-1931 διωκόμενοι με το νόμο 29 περί «Ιδιώνυμον».

Στο Τρίκερι, την περίοδο 1947-1953 εξορίστηκαν 5.000 γυναίκες με 235 παιδιά και στερούνταν τα πιο στοιχειώδη: Νερό, τροφή, γιατρό, φάρμακα.

Αυθεντικά φύλλα αμερικανικών εφημερίδων παρουσιάζουν ρεπορτάζ για τον «σύγχρονο Παρθενώνα», την «εθνική κολυμβήθρα», όπως είχε ονομάσει η αστική τάξη το κολαστήριο τηςΜακρονήσου, προπαγανδίζοντας την «καλή δουλειά αναμόρφωσης» που γίνεται εκεί. Ανάμεσα στους χιλιάδες νεκρούς και ο Δημ. Τατάκης, πλοίαρχος και ηγετικό στέλεχος της ΟΕΝΟ, γνωστός ως σύγχρονος Προμηθέας, που πέθανε μετά το βασανιστήριο της ορθοστασίας επί 33 μέρες!

Από τις Παιδουπόλεις της Φρειδερίκης πέρασαν 800.000 παιδιά «ανταρτόπληκτων», που τα ξερίζωσαν από τις αγκαλιές των μανάδων τους. Πολλά παιδιά κομμουνιστών δόθηκαν για υιοθεσία επί πληρωμή. Εκτίθενται χειροποίητες κάρτες του κομμουνιστή Ηλία Αργυριάδη για τα παιδιά του, πριν αυτά δοθούν για υιοθεσία στην Αμερική, μετά την εκτέλεσή του μαζί με τον Μπελογιάννη.

Από το Αναμορφωτήριο Ανηλίκων στην Κηφισιά «ζωντανεύουν» οι φωνές των μικρών παιδιών που τα βασάνιζαν, τα βίαζαν και τα κακοποιούσαν για να υπογράψουν «δήλωση».

Στην Ικαρία οι εξόριστοι -15.000- ξεπερνούν τον ντόπιο πληθυσμό που ήταν 11.000 και όλοι τους αναπτύσσουν στενές σχέσεις, επικοινωνία κι αλληλεγγύη, αφήνουν ανεξίτηλο το σημάδι τους.

Στον τοίχο του υπογείου του Στρατοδικείου Τρίπολης -γνωστό και ως «θανατοδικείο»- είναι χαραγμένες υπογραφές, ζωγραφιές, έργα τέχνης των κρατουμένων, μηνύματα των μελλοθάνατων. Αυτές οι συγκλονιστικές στιγμές αποτυπώνονται σε φωτογραφία της έκθεσης.

Πηγή: 902.gr

7:06 μ.μ.